گروه شنبه زاده
سعید شنبه زاده در ۲۴ آذر سال ۱۳۴۷ در خانواده‌ای اهل هنر و فرهنگ در بوشهر به دنیا آمد. از سن هفت سالگی تحت تاثیر افراد مختلف در خانواده فعالیت هنری خود را آغاز کرد. پدر او که اصلاً بلوچ ایرانی و بزرگ شده دبی بود، روی موسیقی سنتی بوشهر کار می‌کرد و برادرش نوازنده حرفه‌ای بود که هم در زمینه موسیقی سنتی بوشهر کار می‌کرد و هم با موسیقی غرب آشنا بود و ترومپت می‌زد. سعید در ابتدا از طریق پدر و برادر با موسیقی آشنا شد و بعد تحت نظر اساتید موسیقی آموزش خود را ادامه داد و نهایتاً هم به کنسرواتوار موسیقی پیوست و موسیقی را به طور علمی دنبال کرد.
در زمینه رقص، شهلا شنبه‌زاده، خواهر سعید در ابتدا از شاگردان رابرت دووران بود و بعدها با موریس بژار همکاری کرد. سعید، رقص را از خواهر خود که آموزش علمی رقصهای محلی و کلاسیک را دنبال کرده بود و به عنوان رقصنده حرفه‌ای در رادیو تلویزیون ملی ایران کار می‌کرد، فرا گرفت. کار اجرای موسیقی را در سال ۱۹۹۰ با تاسیس گروه شنبه زاده و هنرنمایی در جشنواره فجر آغاز کرد که با این اجرا جایزه اول این جشنواره را از آن خود کرد. اجرای موسیقی با ارکستر سمفونی تهران را در سال ۱۹۹۱ شروع کرد و پس از آن نیز اجراهای متعددی در مناطق مختلف ایران داشت که با استقبال بینندگان روبرو شد.
عضو دیگر گروه شنبه زاده، نقیب پسر سعید میباشد که از ۳ سالگی در بوشهر و کیش نزد پدر سازهای کوبه ای جنوب ایران نظیر دمام و دهل را آموخت و بعدها هم در تهران نزد استاد محمود فرهمند تنبک را آموخت.
سعيد شنبه زاده با چیره دستی سازهای محلی نی انبان و نی جفتی و سازهای کوبه ای بوشهری را می نوازد. زمینه فعالیت‌های سعید شنبه‌زاده از نوازندگی و اجرای رقص محلی، فراتر می‌رود. او در زمینه ساخت موسیقی و همچنین موسیقی فیلم نیز فعالیت زیادی داشته است. موسیقی فیلم‌هایی مثل "گفتگو با باد" (بهرام بیضایی) که نقش اول مرد این فیلم را نیز سعید به عهده داشته، "در" (محسن مخملباف) و "باران بومی" (رخشان بنی‌اعتماد) از ساخته‌های شنبه‌زاده‌اند و یکی از راههای متنوعی است که او برای معرفی هر چه بیشتر موسیقی جنوب ایران از آن استفاده می‌کند. به عقیده شنبه‌زاده، موسیقی و رقص جنوب از هم قابل تفکیک نیستند و در زندگی روزمره مردم جنوب، موسیقی کار مثل درو، مثل کار روی قایق و کشتی، یا موسیقی مراسم مثل عروسی و عزا هر کدام نوع خاصی هستند و حرکات خاصی را به همراه دارند و سعید از همه اینها در خلق آثار موسیقی و رقص استفاده می‌کند. محدودیت رقص به عنوان یک هنر و بخش جداناشدنی زندگی روزمره مردم در ایران، موجب نگرانی اوست: "یکی از مشکلات عمده در فرهنگ ما این بوده و هست که نسبت به بعضی کلمات حساس می‌شویم بدون اینکه شناختی از معنی و مفهوم آن داشته باشیم. یکی از این کلمات رقص است که متاسفانه در جامعه به دلیل عدم شناخت از رقص برداشت منفی از آن می‌شود. شما ورزش باستانی ما را در نظر بگیرید که کاملاً هم مورد تایید همه اعم از مذهبی و سنتی و غیره هست. هر کس در دنیا ورزش باستانی ما را می‌بیند، می‌گوید چه رقص زیبایی و هیچ فردی برداشت ورزش از آن ندارد به جز در ایران که از اول اسم ورزش به روی آن گذاشته شده."
موسیقی بوشهر خودش اساساً تلفیقی از موسیقی آفریقای شرقی، هند، عرب و ایرانی است. از اواخر قرن هفدهم که آفریقاییها به بوشهر آمدند، موسیقی بوشهر هم تحت تاثیر موسیقی آفریقا قرار گرفت. گروه شنبه زاده در سال های اخیر با تلفیق موسیقی محلی بوشهری با موسیقی جاز، در عرصه های بين المللی موفقيت های بسياری کسب کرده و تور کنسرت های بسياری در آمريکا و اروپا، به ويژه در فرانسه برگزار کرده است. گروه شنبه‌زاده اولین گروه ایرانی است که در سال ۲۰۰۷ برای اجرا در ومکس در اسپانیا انتخاب شد. نمایشگاه ومکس به عنوان یکی از مهمترین برنامه های موسیقیایی دنیا هر ساله میزبان تعدادی از گروه های برجسته موسیقی دنیاست.
انگیزه شنبه‌زاده به گفته خود او، باز کردن باب گفتگو بین انسانها از زبان مردمان بی‌ادعای جنوب ایران از طریق موسیقی و رقص است. شناساندن موسیقی و رقص جنوب که از نظرش مدتها مورد کم‌لطفی بوده، به او انرژی و ابتکار لازم را می‌دهد که برای رسیدن به این هدف، راههای مختلفی را از اجرای اصیل‌ترین و دست‌نخورده‌ترین اشکال موسیقی بوشهر مثل شروه‌خوانی و یذله، تا تلفیق موسیقی بوشهر با سبکهای موسیقی غربی تجربه کند.
Shanbehzadeh Ensemble was founded by Saeid Shanbehzadeh in 1990. Ensemble offers a rare aspect of the traditional music and dance of the Persian Gulf, more specially of the province of Boushehr, south of Iran and bordering Persian gulf. The music of Boushehr is an amalgam of the traditions of Persians, Arabs, Africans and Indians, thanks to the trading routes that intersected there.
The principal instruments the ensemble are the neyanbān (bagpipe), neydjofti (flute), dammām (drum), zarbetempo (percussion), traditional flute, senj (cymbal) and boogh (a goat’s horn). The Ensemble has delighted audience in Iran, Europe and North-America. At this festival the Ensemble will play as a father-son duo.
Saeid Shanbehzadeh (neyanbān, neydjofti, dammām), started playing music at the age of 7 in his native town of Boushehr with the old masters of the music of the region. He began with percussions, singing, and traditional dance. At 20 he founded the group of Shanbehzadeh Ensemble and won the 1st prize at the Fajr Festival in Tehran in 1990. A leading Internet portal in Tehran says: Saeid Shanbehzadeh swirls across the stage, falls into a state of trance and rouses the audience and band alike. He also researches and writes articles on the music of Southern Iran. In 1996 he was invited by the University of Toronto to teach a half-a-year course. In 1998 he was named the professor and director of the House of Culture, Music and Dance of the Isle of Kish in Iran.
Naghib Shanbehzadeh (tombak, zarbetempo) started to learn music in Boushehr and Kish with his father at the age of 3 and plays the traditional percussions of Southern Iran (dammām, doholgap, pipè, kesser). He has worked for 2 years on the tombāk in Tehran with the master Mahmoud Frahmand.
